«ΑΡΙΩΝΑΣ» Ένας θρυλικός ποιητής - κιθαρωδός της αρχαίας Ελλάδας, που καταγόταν από τη Λέσβο. Φέρεται ότι έζησε στην αυλή του Περίανδρου, τυράννου της Κορίνθου. Θεωρείται επινοητής του διθυράμβου. Σήμερα «ΑΡΙΩΝ» ονομάζεται ο ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ EΞΩPAΪΣTIKOΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ στο Χωριό «Σταυρός», στη Κέρκυρα.

Πέμπτη 20 Ιανουαρίου 2011

Γιορτάσαμε (με φασολάδα και ρέγκα) τον Άγ. Αρσένη


......................................................
Ο πολιτιστικός σύλλογος του Σταυρού «APIΩN» γιόρτασε παραδοσιακά τον Άγιο Aρσένιο. Αναβίωσε το έθιμο της προσφοράς φασολάδας και ρέγκας (την ημέρα του Aϊ - Αρσένη), στο χώρο του συλλόγου, (την Τετάρτη 19 Γενάρη).
Ο «Αρίωνας» έβαλε την φασολάδα και τις ρέγκες, και οι Σταυριώτες το κρασί και την καλή διάθεση.
......................................................




......................................................
Το (νέο) Δ.Σ. του «AΡIΩNA» φρόντισε για όλα και με το παρά πάνω... Iδιαίτερα ο πρόεδρος του συλλόγου... μέχρι και φασολάδα μαγείρεψε, σε μεγάλο καζάνι, για όλους μας.
Η προετοιμασία της αίθουσας και το σερβίρισμα ήταν άψογο!
Ομολογούμενος θα μπορούσε να θεωρηθεί «επαγγελματική» η δουλειά τους!
......................................................






......................................................
Το ίδιο πετυχημένη ήταν και η παρουσία των δύο πολύ καλών λαϊκών μουσικών που μας κράτησαν συντροφιά με τα τραγούδια τους σε όλη τη βραδιά.
......................................................





......................................................
Τα σουβλάκια στο δρόμο, φυσικά μοσκοβόλισαν και πάλι!!!
......................................................


......................................................
Κλου της βραδιάς ήταν και το παραδοσιακό ψήσιμο ρέγκας με εφημερίδα, που έγινε «τελετουργικά» έξω στο δρόμο. Ιεροφάντες - Ψήστες... ο πρόεδρος του «Aρίωνα» Χρήστος Σεχάτης, ο γλύπτης Γιώργος Μέγκουλας και ο ζωγράφος Ηλίας Γιαννουλάς. Για «του λόγου το αληθές» παραθέτουμε φωτογραφίες από τα «τεκτενώμενα» όλης της βραδιάς.
......................................................






......................................................
Άντε και του χρόνου.

Κείμενο με πληροφορίες (για τον αϊ. Αρσένη) που διαβάστηκε την ίδια βραδιά.

Αρσένιος, ο πρώτος Επίσκοπος - Μητροπολίτης Κέρκυρας.

Aπό το 933, ο Βυζαντινός Αυτοκράτορας Λέοντας ο σοφός, αναφέρει την Κέρκυρα ως Αρχιεπισκοπή.
Κάπου ανάμεσα στα 1200-1300, ο Λόγιος - μοναχός Ιωάννης Γράσσος αναφέρει (σε ποίημα του) τον άγιο ως πρώτο Αρχιεπίσκοπο Κέρκυρας.
Με τον ίδιο τίτλο αναφέρετε ο άγιος Αρσένιος και στο «Γενικό αγιολογικό κατάλογο» του Φιλίππου Φεράριου το 1625
Aυτό υποστηρίζουν (και συνηγορούν) έγκυροι - παλαιοί - μελετητές, όπως ο Ανδρέας Μουστοξύδης, ο Σπυρίδωνας Παπαγεώργιος, αλλά και ο νεότερος Γεώργιος Γαστεράτος.
......................................................

......................................................
Ο άγιος σώζει τη Κέρκυρα από τους Σλάβους
Ιστορικά στοιχεία αναφέρουν ότι... Κατά τους μέσους χρόνους (9ο αιώνας) οι Σλάβοι πραγματοποιούν καταστροφικές επιδρομές. Η Κέρκυρα δέχθηκε τότε επανειλημμένες επιθέσεις σε μια εκ των οποίων το 933 μ.Χ. ο Μητροπολίτης Αρσένιος επικεφαλής της τοπικής Εκκλησίας έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αντιμετώπιση των εχθρών. Όταν το 953 μ.Χ. εκοιμήθη, η ανακήρυξή του σε Άγιο και προστάτη του νησιού και του Φρουρίου... φανερώνει τις δύσκολες συνθήκες που αντιμετώπισε η Κέρκυρα την εποχή αυτή.
Η ιστορία και η παράδοση έχει διασώσει (μέχρι τις ημέρες μας) την σωτήρια παρέμβαση του Αγίου Αρσενίου κατά την πολιορκία του 933.
Οι Κερκυραίοι αγαπούσαν τον Άγιο Aρσένιο ιδιαίτερα... και παρ' όλο που ήταν μητροπολίτης, τον τιμούσαν σαν «Στρατιωτικό» άγιο - προστάτη τους.
Η παλαιά λατρεία του αγίου Αρσενίου... «ατόνησε» μόνο όταν έφτασε στο Νησί το σκήνωμα του Αγίου Σπυριδώνα... αλλά δεν ξεχάστηκε ποτέ.

Στο Σταυρό
Στο Σταυρό υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Αρσενίου στα Μακράτα.
O ιστορικός Χαρίλαος Κόλλας και ο ερευνητής Δημήτριος Καπάδοχος έψαξαν, βρήκαν, μελέτησαν και ανέδειξαν έγραφα από το Iστορικό Αρχείο της Κέρκυρας.
Ο Δημήτριος Καπάδοχος βρήκε έγραφα από το ο 1753, όπου αναφέρετε ότι... (ανάμεσα και σε άλλες εκκλησίες στο χωριό του Σταυρού) ...στα Μακράτα, υπάρχει η Μονή του αγίου Αρσενίου, της γενεάς Μακρή... με τότε Εφημέριο τον παπά Πέτρο Δαφνή»
Αυτά από τη καταγραφή των Ιερών Μονών του Νησιού που έγινε από τον τότε Πρωτόπαπα Βούλγαρη... κατά παραγγελία βέβαια των Bενετών, το 1753.
O Χαρίλαος Κόλλας αναφέρει μία ακόμα παλαιότερη καταγραφή του Αγίου Aρσενίου, που μας πηγαίνει πίσω στο 1587...
Ας σημειωθεί ότι η χρονολογία που αναφέρονται (από το Νοτάριο Τοξιότη Εμμανουήλ), δεν είναι κτητορική, αλλά τότε που συντάχτηκαν συγκεκριμένες συμβολαιογραφικές πράξεις! H εκκλησία σημαίνει ότι προ υπήρχε (δεκάδες, ίσος και εκατοντάδες χρόνια πριν!).

Tοπιογραφία
Η εκκλησία του Aγίου Αρσενίου, δεσπόζει σε ύψωμα πάνω από το στρατηγικό πέρασμα πέρασμα που σήμερα ονομάζετε «του Κογιοβίνα». Αυτό το πέρασμα ήταν ιδιαίτερα σημαντικό... γιατί έλεγχε το δρόμο που οδηγούσε από τη Νότια Κέρκυρα προς την Πόλη... αλλά και γιατί (αργότερα) προστάτευε και τις πλούσιες υδάτινες πυγές... που βρίσκονται ανάμεσα στα Λουκάτα και τις Μπενίτσες.
Το παλιό χωριό των «Αγίων Δέκα»... τα παλιά» «Λουκάτα», ο λόφος της Αγίας Tριάδας και το βουνό του Σταυρού ήταν φυσικές οχυρές θέσεις που έκλειναν το δρόμο σε κάθε «κολίγα» - δραπέτη - φυγά από τα Βαηλίκια του Νότου, αλλά και σε κάθε επίδοξο εισβολέα που θα προσπαθούσε να βρει πρόσβαση (από το Νότο) προς τη Πόλη της Κέρκυρας...
Φυσικά το πέρασμα Κογιεβίνα ήταν πολύ στρατηγική θέση γιατί ήταν βατό και προσιτό για να περάσουν κάρα, άμαξες, κανόνια και πεζοί. Εκεί λοιπόν, θα πρέπει να υπήρχε ισχυρή Στρατιωτική φρουρά... και φυσικά δεν θα μπορούσε να μην υπάρχει και εκκλησία αφιερωμένη στον τότε άγιο προστάτη του φρουρίου της Κέρκυρας!

Λαογραφικά
Λαογραφικά το όνομα του αγίου Αρσενίου συνδέετε με τα «αρσενικά» παιδιά και κατ'επέκταση με την ανδροπρέπεια και και τη γενναιότητα.

1 σχόλιο:

  1. Αγαπητοί φίλοι,
    έλαβα ένα μήνυμα σχετικά με την γιορτή του Αγίου Αρσενίου που γίνεται στο χωριό Σταυρός της Κέρκυρας.
    Θα ήθελα να συγχαρώ όλους τουςσυνδιοργανωτές της γιορτής, διότι έτσι αφενός προβάλεται η παράδοσή μας και αφετέρου τιμάται ο Άγιος Αρσένιος, ο παλιός προστάτης της Κέρκυρας.
    Η ευλάβεια αυτή πηγαίνει πολύ πίσω στη βυζαντινή περίοδο και σημαίνει συνεκδοχικά ότι και οι οικισμοί που σήμερα την διασώζουν είναι αυτοί πολύ παλιοί ίσως βυζαντινοί. Οπωσδήποτε, όμως, πριν τον 15ο αι. όταν ήλθε στην Κέρκυρα το λείψανο του αγίου Σπυρίδωνα, που είναι
    ένας από τους λόγους που υποχώρησε η λατρεία του Αρσενίου.
    Οι κάτοικοι του χωριού Σταυρός μπορούν να σεμνύνονται, λοιπόν, που έχουν διατηρήσει και τιμούν τόσο παλιές παραδόσεις.
    Με τη Βυζαντινή Κέρκυρα ασχολούμαι συστηματικά και αυτό το διάστημα συγγράφω την διατριβή μου ακριβώς με θέμα τον Κερκύρας Αρσένιο, φέρνοντας στο φως νέα στοιχεία. Παράλληλα, έχω γράψει άρθρα και έχω πραγματοποιήσει διαλέξεις και τηλεοπτικές και ραδιοφωνικές εκπομπές σχετικές με το θέμα αυτό κλπ.
     
    Θα ήμουν ιδιαίτερα ευτυχής εάν επιστεπτόμουν το χωριό Σταυρός και ερχόμουν σε επαφή με μέλη του δραστήριου Συλλόγου, προκειμένου να βοηθήσω σ' αυτήν την προσπάθεια!
     
    Με εγκάδριους χαιρετισμούς.
     
    Γιώργος Γαστεράτος
    Φιλόλογος - Ιστορικός
    υπ. δρ. Ιστορίας Ιονίου Πανεπιστημίου
    e-mail: george@ionio.gr
    τηλ. κιν.: 6977817546
    τηλ. σταθ.: 2662025260
    τηλ. εργασίας (Ιόνιο Παν/μιο): 2661087645
    Διεύθυνση:
    εργασίας: Ριζοσπαστών Βουλευτών 7 (Ιόνιο Πανεπιστήμιο), 49100 Κέρκυρα
    κατοικίας: 21ης Μαρτίου 20 (Λεύκα), 49080 Λευκίμμη

    ΑπάντησηΔιαγραφή